Nieuwe helingsregels in erfrecht en huwelijksvermogensrecht

Zowel in het erfrecht als in het huwelijksvermogensrecht kan er sprake zijn van heling. De definitie daarvan wordt nu verruimd. De helingsregels zijn voortaan ook toepasselijk wanneer men gehuwd is met een scheidingsstelsel. En de mogelijkheid tot berouw wordt wettelijk verankerd.

Erfrecht

In het erfrecht is er sprake van heling wanneer de erfgenaam ter kwader trouw informatie verzwijgt of valse verklaringen aflegt over de samenstelling van de nalatenschap. Belangrijk is dat dit gebeurt om voor zichzelf en ten nadele van zijn mede-erfgenamen of de schuldeisers van de nalatenschap, een voordeel te verkrijgen.

Huwelijksvermogensrecht

In het huwelijksvermogensrecht spreekt men van heling als de echtgenoot te kwader trouw informatie verzwijgt of valse verklaringen aflegt over de samenstelling of omvang van de gemeenschap, van de tussen de echtgenoten bestaande onverdeeldheden, of - in geval het stelsel van scheiding van goederen van toepassing is met een verrekeningsbeding - over de verrekenmassa. Ook hier moet dit gebeuren om voor zichzelf een voordeel te verkrijgen, ten nadele van de andere echtgenoot.

Belangrijke nieuwigheid is dus dat de helingsregels worden uitgebreid tot alle huwelijksvermogensstelsels. Tot nu was heling alleen verboden als het ging om goederen uit het gemeenschappelijk vermogen. Het toepassingsgebied wordt nu uitgebreid naar elke massa of elk vermogen dat tussen de echtgenoten bestaat: de gemeenschap, maar ook een onverdeeldheid of een verrekenmassa.

Sanctie en berouw

De sanctie bij heling blijft min of meer dezelfde: een erfgenaam die schuldig is aan heling, kan de nalatenschap niet verwerpen. Hij blijft zuiver erfgenaam, maar kan geen aanspraak maken op enig aandeel in de geheelde goederen en waarden.

In het kader van het huwelijksvermogensrecht verliest de echtgenoot die schuldig is aan heling zijn aandeel in de geheelde goederen of waarden. Of hij wordt bij de berekening van de verrekenvordering gesanctioneerd ten belope van de geheelde goederen of waarden.

Nieuw is wel dat - zowel in het erfrecht als in het huwelijksvermogensrecht - de mogelijkheid tot berouw expliciet voorzien is. Als de erfgenaam of echtgenoot spontaan en tijdig de juiste en volledige informatie verstrekt of zijn valse verklaringen rechtzet, geldt de sanctie niet.

Inwerkingtreding

De artikelen 6 en 10 van de wet van 22 juli 2018 treden in werking op 1 september 2018. Er is voorzien in overgangsregels.

Bron: Wet van 22 juli 2018 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en diverse andere bepalingen wat het huwelijksvermogensrecht betreft en tot wijziging van de wet van 31 juli 2017 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek wat de erfenissen en de giften betreft en tot wijziging van diverse bepalingen ter zake, BS 27 juli 2018 (art. 6 en 10)

Burgerlijk Wetboek (art. 792 en 1389/3)