Voorwaarden voor vaderschapsuitkering zelfstandigen liggen vast

Sinds 1 mei 2019 kunnen zelfstandigen, helpers en meewerkende echtgenoten die vader worden vaderschaps- of geboorteverlof (bij een meeouder) opnemen. Gedurende die periode hebben ze recht op een uitkering. Als ze tenminste aan bepaalde voorwaarden voldoen. Die zijn nu ? samen met de aanvraag- en betalingsprocedure ? vastgelegd.

Toekenningsvoorwaarden

Om recht te hebben op een vaderschaps- of geboorte-uitkering moet de zelfstandige, helper of meewerkende echtgenoot onder het sociaal statuut van zelfstandigen vallen tijdens de twee kwartalen vóór het geboortekwartaal, tijdens het geboortekwartaal en tijdens de kwartalen waarin hij zijn beroepsactiviteit onderbreekt om zijn vaderschapsverlof op te nemen.
Zelfstandigen die niet aan het sociaal statuut zelfstandigen onderworpen waren tijdens een kwartaal of tijdens de twee kwartalen voor het geboortekwartaal worden geacht dit toch te zijn. Als ze tijdens die periode onderworpen waren aan een ander Belgisch sociaalzekerheidsstelsel.

De zelfstandige moet de wettelijk verschuldigde voorlopige sociale bijdragen voor de twee kwartalen vóór het geboortekwartaal betaald hebben.

Hij dient elke beroepsactiviteit tijdelijk te onderbreken naar aanleiding van de geboorte van het kind. Tijden de onderbrekingsperiode mag hij ten persoonlijke titel geen enkele beroepsactiviteit uitoefenen. En zijn band met het kind moet voldoende vaststaan.

Aanvraag

De zelfstandige vraagt zijn uitkering aan bij zijn sociaal verzekeringsfonds. Ofwel aangetekend ofwel via een ander middel dat de datum en de verzekerde aflevering van de zending waarborgt.

De aanvraag gebeurt in principe uiterlijk op de laatste dag van het kwartaal dat volgt op het geboortekwartaal. Dit op straffe van verval. Maar de aanvraagtermijn kan niet verstrijken voor de laatste dag van de vierde maand volgend op de geboortedag.

Slechts één zelfstandige, helper of meewerkende echtgenoot heeft recht op een vaderschaps- of geboorte-uitkering voor éénzelfde kind.

In bepaalde gevallen is het recht op een uitkering uitgesloten.

Nog even aanstippen dat het RSVZ kan beslissen om af te zien van de terugvordering van ten onrechte betaalde uitkeringen.

Geboortehulp

Zelfstandige vaders die hun vaderschapsverlof beperken tot maximum acht dagen (of zestien halve dagen) en in aanmerking komen voor een vaderschaps- of geboorte-uitkering, hebben recht op 15 gratis dienstencheques voor huishoudelijke hulp. Wie deze geboortehulp wil, vraagt die zelf aan bij zijn sociaal verzekeringsfonds. Het fonds zal de zelfstandige 135 euro uitbetalen als hij kan aantonen dat hijzelf of een gezinslid de huishoudelijke hulp heeft betaald.

Inwerkingtreding

Het nieuwe KB van 15 december 2019 treedt retoractief in werking op 1 mei 2019 en is van toepassing op geboortes vanaf dan. Enkele nieuwe regels gelden pas vanaf 1 januari 2020.

Bron: Koninklijk besluit van 15 december 2019 tot uitvoering van artikel 18bis, § 5, van het koninklijk besluit nr. 38 van 27 juli 1967 houdende inrichting van het sociaal statuut der zelfstandigen, BS 20 december 2019